Η Tuta absoluta είναι ένα έντομο καταστροφικό για την καλλιέργεια της τομάτας για δύο, κυρίως, λόγους: Παρουσιάζει αντοχή σε πολλά εντομοκτόνα, αλλά και ως νέο έντομο στην περιοχή μας έχει ελάχιστους φυσικούς εχθρούς.
Η Tuta είναι ένα έντομο που κυρίως δοκιμάζει τους πιο αμελείς παραγωγούς και ιδιαιτέρως εκείνους που έχουν μάθει να καλλιεργούν με ‘γιουρούσια’. Στην Tuta, τελείωσε το «ραντίζω με ένα φάρμακο και ξεμπέρδεψα»
Η αντιμετώπιση της Tuta απαιτεί σχεδιασμό που ξεκινά πριν την καλλιέργεια: Προληπτικά μέτρα, μέτρα παρακολουθήσεως και μειώσεως του πληθυσμού και, μόνον όταν τα προηγούμενα δεν παρέχουν καλό έλεγχο, κατασταλτικά μέτρα.
Η Tuta αποτελεί μικρότερο πρόβλημα στις βιολογικές καλλιέργειες καθώς και στις υπαίθριες όπου δεν χρησιμοποιούνται εντομοκτόνα ευρέως φάσματος. Αντιθέτως, στα θερμοκήπια και τις εντατικές ‘βιομηχανικού’ τύπου καλλιέργειες μπορεί να είναι καταστροφική.
Γνωρίστε τον Εχθρό:
Είναι σημαντικό ο παραγωγός να γνωρίζει την Tuta, τον βιολογικό της κύκλο, τα σημάδια προσβολής για να μπορέσει να την αντιμετωπίσει.
Η Tuta είναι ένας μικρός σκώρος, κάπου 6 χιλιοστά, που διακρίνεται εύκολα με το γυμνό μάτι. Όμως, δραστηριοποιείται το σούρουπο και την ανατολή και, γι αυτό, διαφεύγει της προσοχής.
Την καταστροφή την κάνει η προνύμφη της (η κάμπια της) και όχι η πεταλούδα.
Ο βιολογικός κύκλος είναι πολύ σύντομος, μόλις 24 μέρες στους 27 oC ή 40 μέρες στους 20 oC. Από το αβγό, βγαίνει η κάμπια σε περίπου 4 μέρες. Τις επόμενες δύο εβδομάδες, η κάμπια θα ανοίγει στοές στα φύλλα (73%) και πολύ πιο λίγο στους καρπούς (1%).
Μετά, η κάμπια μεταμορφώνεται σε χρυσαλίδα και σε δέκα μέρες η χρυσαλίδα γίνεται ενήλικο έντομο. Να σημειώσουμε ότι συχνά η χρυσαλίδα σχηματίζεται μέσα στο έδαφος. Το θηλυκό, στην δεκαήμερη ζωή του, ζευγαρώνει αρκετές φορές και γεννά κάπου 260 αβγά.
Πώς ξεχωρίζουμε την Tuta από την Λιριόμυζα;
Η Tuta μοιάζει αρκετά με την Λιριόμυζα. Όμως, μπορούμε να τις διαχωρίσουμε τόσο από την μορφολογία της προνύμφης, όσο και από την εμφάνιση της προσβολής.
Η κάμπια της Tuta είναι κανονική κάμπια με κεφάλι και πόδια και έχει μια μαύρη περιοχή πίσω από το κεφάλι. Η προνύμφη της Λιριόμυζας είναι χωρίς κεφάλι και πόδια, μοιάζοντας με προνύμφη μύγας.
Οι στοές που ανοίγουν στα φύλλα μπορεί να μοιάζουν, αλλά, ενώ της Λιριόμυζας παραμένουν στρογγυλής διατομής (σχήμα τούνελ), της Tuta γίνονται πλατιές και μοιάζουν με κηλίδες. Οι απεκκρίσεις της Tuta είναι διασκορπισμένες σε όλη την στοά, ενώ της Λιριόμιζας σχηματίζουν ένα λεπτό κορδόνι καθ’ όλο το μήκος της στοάς.
Αντιμετώπιση
I. Προληπτικά Μέτρα
Υπαίθριες και θερμοκήπιο:
- Καταστροφή όλων των ζιζανίων γύρω από τον αγρό και, ιδιαιτέρως, αυτών τα οποία προσβάλλει η Tuta, όπως στύφνος (Solanum nigrum), στραμώνιο ή βρομόχορτο (Datura stramonium), αγριοντοματιά (Solanum elegnifolium), Nicotiana glauca και φυτά-εθελοντές από όλα τα καλλιεργούμενα σολανώδη (τομάτα, πιπεριά, μελιτζάνα) και τον καπνό.
- Η χρήση μαύρης εδαφοκαλύψεως βοηθά σε πολλά, αλλά και στην μείωση των ατόμων Tuta από το έδαφος.
- Καλό είναι η καλλιέργεια της τομάτας να περιβάλλεται από καλλιέργειες που δεν προσβάλλει η Tuta, όπως μαρούλια, λάχανα, σιτηρά, κλπ.
- Μία εβδομάδα πριν το φύτεμα, εγκατάσταση παγίδων για τον έλεγχο των πληθυσμών της Tuta, 4-5 παγίδες ανά στρέμμα. Οι παγίδες πρέπει να παραμένουν ενεργές καθ’ όλη την διάρκεια της καλλιέργειας.
- Το πιο σημαντικό: προμηθευόμαστε φυτά από σοβαρές φυτωριακές μονάδες που εγγυώνται σπορόφυτα χωρίς προσβολή από Tuta.
Θερμοκήπια:
- Στα θερμοκήπια, φροντίζουμε να κλείσουμε όλες τις τρύπες και να εγκαταστήσουμε δίκτυα για τα έντομα.
- Αν μπορούμε, κρατάμε κλειστό το θερμοκήπιο 4-6 εβδομάδες, χωρίς ζιζάνια, ώστε να ανέβει η θερμοκρασία και να πεθάνουν οι τούτες.
- Μία εβδομάδα πριν την φύτευση, σκονίζουμε καλά το θερμοκήπιο, χώμα και σκελετό, με θειάφι (αυτό βοηθά και στην καταπολέμηση του τετράνυχου) (στα πλαστικά θερμοκήπια υπάρχει κίνδυνος να μειωθεί η ζωή του πλαστικού )
II. Μέτρα Παρακολουθήσεως και Ελέγχου
Μέτρα Παρακολουθήσεως:
- Ελέγχουμε τακτικώς τις παγίδες. Μόλις εντοπίσουμε περισσότερα άτομα Tuta, εφαρμόζουμε τα μέτρα προλήψεως (πιο κάτω).
Καλλιεργητικές τεχνικές:
- Όσο η προσβολή είναι σε χαμηλό επίπεδο και ειδικώς στην αρχή της καλλιεργείας, πρέπει πολύ συχνά να περνά κάποιος με μία μαύρη σακούλα όπου να βάζει τα προσβεβλημένα φύλλα και καρπούς. Στην συνέχεια, η σακούλα ερμητικώς κλειστή να τοποθετείται στον ήλιο επί μία εβδομάδα, ώστε να σκοτωθούν όσα άτομα ή προνύμφες είναι μέσα.
- Συστηματική καταστροφή των ζιζανίων μέσα και γύρω από την καλλιέργεια συνεχώς.
Μέτρα Ελέγχου του Πληθυσμού:
- Τακτικά εβδομαδιαία σκονίσματα με θειάφι, ακόμα και χωρίς προσβολή.
- Μόλις εμφανιστούν περισσότερα άτομα Tuta στις παγίδες ξεκινάμε εβδομαδιαία ραντίσματα με Βάκιλο και Azadirachtin (λάδι Neem).
Οι κάμπιες βγαίνουν από τις στοές τους αρκετές φορές στην διάρκεια της ζωής τους. Τότε είναι που είναι ευαίσθητες στον βάκιλο. Γι αυτό απαιτούνται εβδομαδιαίοι ψεκασμοί)
III. Κατασταλτικά μέτρα
Αν, για κάποιο λόγο, μας ξεφύγει η προσβολή, θα χρειασθεί να ραντίσουμε με εντομοκτόνα για να την ελέγξουμε.
Προσοχή: αν βλέπουμε εδώ κι εκεί ένα φύλλο προσβεβλημένο, δεν εφαρμόζουμε άλλα εντομοκτόνα. Το θειάφισμα και το εβδομαδιαίο ράντισμα με βάκιλο και αζαντιραχτίνη επαρκούν.
Στην επιλογή του εντομοκτόνου, πρέπει να πάρουμε υπ’ όψιν τους φυσικούς εχθρούς της Tuta, που κυρίως ανήκουν στην οικογένεια ημιπτέρων Miriidae. Οι κυριότεροι εχθροί είναι ημίπτερα των ειδών Nesidiocoris και Macrolophus.
Πάντα μπορούμε να ενισχύσουμε τον φυσικό πληθυσμό εγκαθιστώντας τεχνητούς πληθυσμούς σε περισσότερες εφαρμογές, συνολικώς περίπου 2.000 άτομα ανά στρέμμα.
Αποφεύγουμε την χρήση εντομοκτόνων ευρέως φάσματος, ειδικά στις υπαίθριες καλλιέργειες τομάτας, ώστε να ευνοήσουμε την εγκατάσταση των φυσικών εχθρών.
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα ακόλουθα εντομοκτόνα, τα οποία έχουν άδεια για τομάτα και έχουν μικρή επίπτωση στα ωφέλιμα Miriidae:
- Spinosad (LASER 480 SC): 2 εφαρμογές ανά καλλιέργεια σε απόσταση 10 ημερών.
- Indoxacarb (STEWARD 30 WG ή BOLERO 30 WG): Μέχρι 3 εφαρμογές ανά καλλιέργεια σε απόσταση 10-14 ημερών
Μετά το ράντισμα, επιθεωρούμε την καλλιέργεια για σημάδια αποτελεσματικότητος των εντομοκτόνων (νεκρές Tuta και καθαρό νέο φύλλωμα).
Μόλις ελεγχθεί η προσβολή, επανερχόμαστε στα προληπτικά εβδομαδιαία ραντίσματα με βάκιλο και αζαντιραχτίνη και, εφ’ όσον οι συνθήκες επιτρέπουν, θειαφίσματα.
Σε καμία περίπτωση δεν χρησιμοποιούμε εντομοκτόνα που δεν προορίζονται για αγροτική χρήση (πχ υγειονομικής σημασίας)!
Τα υπολείμματα στην καλλιέργεια είναι επικίνδυνα και θα οδηγήσουν σε σοβαρές κυρώσεις!
Τα σχόλια είναι κλειστά.