Απολυμαίνοντας τα Λαχανικά

Αγοράζουμε λαχανικά και φρούτα στο σπίτι. Πρέπει να τα απολυμάνουμε; Για ποιο λόγο; Πώς τα απολυμαίνουμε;

Είναι βασικές ερωτήσεις. Οι καταναλωτές θέλουν απλές, αλλά επιστημονικές απαντήσεις. Όπως είδαμε με την πρόσφατη αναστάτωση στην αγορά από τον εντοπισμό ενός μικρού φρύνου (είδος βατράχου) σε έτοιμη σαλάτα, υπάρχει πολύ μεγάλη άγνοια στην αγορά. Κανείς δεν ενημερώνει τους καταναλωτές.

Θα προσπαθήσω να σας ξεκαθαρίσω τι ισχύει με τον καθαρισμό των λαχανικών και τι πρέπει να κάνετε όταν αγοράζετε φρέσκα λαχανικά.

Ποιοι κίνδυνοι υπάρχουν στα λαχανικά και φρούτα που αγοράζουμε;

Σίγουρα υπάρχει ένα θέμα με τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Όμως, αυτό είναι πολύ μικρότερο από όσο το παρουσιάζουν διάφορα εντυπωσιακά δημοσιεύματα.

Πρώτον, υπάρχουν έλεγχοι. Όχι επαρκείς, αλλά υπάρχουν. Δεύτερον: με την κρίση, οι παραγωγοί, πλέον, χρησιμοποιούν πολύ λιγότερα φυτοφάρμακα, για μείωση του κόστους τους.

Το μεγάλο θέμα είναι ότι τα λαχανικά και τα φρούτα φέρουν μεγάλο μικροβιακό φορτίο στις εξωτερικές του επιφάνειες, κυρίως. Σε αυτό το μικροβιακό φορτίο είναι πολύ πιθανόν να βρεθούν επικίνδυνα μικρόβια όπως το E. coli, Shigella sp. ή αμοιβάδες.

Πώς βρίσκονται όλα αυτά τα μικρόβια στα λαχανικά και τα φρούτα;

Υπάρχουν πολλοί τρόποι που μολύνονται τα λαχανικά και τα φρούτα:

• Οι εργάτες που τα χειρίζονται δεν πλένουν τα χέρια τους και μεταφέρουν τα μικρόβια απ’ ευθείας στα είδη που χειρίζονται.
• Η κοπριά, όσο χωνεμένη και αν είναι, μεταφέρει πολλά μικρόβια.
• Ζώα που κυκλοφορούν μέσα ή πάνω από τους λαχανόκηπους μολύνουν και αυτά τα λαχανικά και φρούτα.

Μήπως τα βιολογικά λαχανικά και φρούτα έχουν λιγότερα μικρόβια;

Όχι. Τα βιολογικά μπορούν να μολυνθούν ακριβώς όπως τα συμβατικά.

Τι μπορούμε να πάθουμε από την κατανάλωση άπλυτων λαχανικών και φρούτων;

Εξαρτάται από τον μικροβιακό φόρτο που θα βρεθεί στο είδος που καταναλώνουμε. Διάρροιες και δυσεντερίες είναι αρκετά συνηθισμένες. Μπορεί να είναι ελαφριές και περαστικές ή αρκετά σοβαρές. Τα παιδιά είναι πολύ πιο ευαίσθητα.

Επίσης, μπορεί να καταναλώσουμε αρκετά φυτοφάρμακα που βρίσκονται στην επιφάνεια των λαχανικών και φρούτων.

Ποιες είναι οι καλύτερες πρακτικές όταν προμηθευόμαστε λαχανικά και φρούτα;

Με λίγα λόγια, πρέπει να τα πλύνουμε, να τα απολυμάνουμε και να τα στεγνώσουμε πριν τα βάλουμε στο ψυγείο ή τα αποθηκεύσουμε. Αν αυτό το κάνουμε αυτομάτως, δεν θα είναι μεγάλος κόπος και θα γλιτώσουμε από πιθανούς κινδύνους.

Η γενική ιδέα είναι ότι:

1. Πετάμε τυχόν χαλασμένα λαχανικά ή φρούτα και απομακρύνουμε χαλασμένα φύλλα.
2. Ορισμένα είδη, όπως τα μαρούλια iceberg και τα λάχανα, δεν χρειάζονται πλύσιμο. Αρκεί να πετάξουμε αρκετά από τα εξωτερικά τους φύλλα. Το εσωτερικό τους, όχι μόνον είναι καθαρό, αλλά και είναι πρακτικώς άσηπτο.
3. Αν υπάρχει πολύ λάσπη ή άλλη βρωμιά, τότε κάνουμε ένα γρήγορο ξέπλυμα.

4. Στην συνέχεια, τα μουλιάζουμε σε απολυμαντικό διάλυμα για τουλάχιστον 10 λεπτά, ανακατεύοντας μερικές φορές.
5. Ξεπλένουμε καλά με καθαρό νερό (από αυτό που πίνουμε)
6. Τα στεγνώνουμε καλά (τα βρεγμένα σαπίζουν εύκολα) και μετά τα αποθηκεύουμε στο ψυγείο ή εκτός (για τομάτες κλπ)

Κάνοντας τα παραπάνω, τηρούμε παραλλήλως τους βασικούς κανόνες υγιεινής: χέρια πλυμένα, πάγκοι απολυμασμένοι κλπ.

Τι είναι το απολυμαντικό διάλυμα;

Το απολυμαντικό διάλυμα είναι το διάλυμα σε καθαρό νερό μίας απολυμαντικής ουσίας. Οι κυριότερες ουσίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για απολύμανση φρούτων και λαχανικών είναι οι ακόλουθες:

• Χλωρίνη (η απλή, σκέτη, χωρίς αρώματα ή άλλα πρόσθετα: διάλυμα συνήθως 4,8% υποχλωριώδους νατρίου)
• Παροξικό οξύ (σχηματίζεται από οξικό οξύ (το οξύ του ξιδιού) και οξυζενέ)
• Ξίδι (6% σε οξικό οξύ)
• Οξυζενέ (είτε το συνηθισμένο 3%, είτε το πυκνό 35%)

Καθένα από αυτά, έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Στην παραπάνω λίστα είναι σε σειρά αποτελεσματικότητας, με την χλωρίνη ως πιο αποτελεσματική και λιγότερο το οξυζενέ.

Ποια από τις παραπάνω ουσίες να διαλέξω;

Η απάντηση είναι απλή: χλωρίνη. Αν δεν θέλετε χλωρίνη χρησιμοποιείστε ξίδι. Δεν συνιστώ την χρήση τόσο του παροξικού οξέος όσο και του οξυζενέ.

Το παροξικό οξύ, ένα μίγμα ξιδιού και οξιζενέ, είναι πολύ καυστικό. Καλύτερα να το αφήσουμε για την βιομηχανία. Το ίδιο και το πυκνό οξιζενέ. Το συνηθισμένο οξιζενέ κάνει την δουλειά του, αλλά είναι πολύ ακριβό: μπορεί να χρειαστεί και ένα μπουκάλι σε μία λεκάνη νερό.

Πώς να χρησιμοποιήσω την χλωρίνη;

Πρώτον να έχουμε υπ’ όψιν μας ότι δεν πρέπει να ξεπεράσουμε τα όρια: 250 ppm ή 1 κουταλάκι γλυκού στο λίτρο. Μεγαλύτερες δόσεις μπορεί να είναι τοξικές.

Αν η χλωρίνη μας είναι πιο πυκνή από το συνηθισμένο του 4,8%, βάζουμε μισό κουταλάκι.

Χρησιμοποιούμε πάντα κρύο νερό. Το ζεστό νερό εξουδετερώνει την χλωρίνη.

Μουλιάζουμε τα λαχανικά τουλάχιστον 5 έως 10 λεπτά. Όσα έχουν φλούδα, όπως ντομάτες ή πατάτες, τα αφήνουμε τουλάχιστον 15 λεπτά. Μετά τα ξεπλένουμε πολύ καλά με καθαρό νερό.

Πώς να χρησιμοποιήσω το ξίδι;

Το ξίδι είναι πολύ καλό απολυμαντικό σκέτο. Σε διάλυμα σε νερό, η αποτελεσματικότητά του μειώνεται.

Αραιώστε 1 μέρος λευκό ξίδι με 3 μέρη νερό. Χρησιμοποιήστε αυτό το μίγμα για να ψεκάσετε καλά τα λαχανικά και τα φρούτα. Μετά λίγα λεπτά, ξεπλύνατε καλά με καθαρό νερό.

Το ξίδι δεν είναι τόσο αποτελεσματικό όσο η χλωρίνη, αλλά κάνει καλή δουλειά.

Γιατί να μη χρησιμοποιήσω υγρό για τα πιάτα;

Το υγρό για τα πιάτα δεν είναι πιστοποιημένο για χρήση σε τρόφιμα. Έχει διάφορα πρόσθετα που καλό είναι να μη τα τρώμε.

Θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε πράσινο αγνό σαπούνι. Όμως, αλλοιώνει την γεύση.

Υπάρχουν άλλα πλεονεκτήματα από την απολύμανση;

Ναι:

1. Με αυτή την διαδικασία, απομακρύνονται υπολείμματα φυτοφαρμάκων από την επιφάνεια.
2. Τα λαχανικά και τα φρούτα σας, εφ’ όσον τα στεγνώσετε καλά μετά, θα διαρκέσουν τον διπλό χρόνο τουλάχιστον. Τα λεμόνια και πορτοκάλια σας δεν θα μουχλιάσουν εύκολα.

Αν βαριέστε να πλύνετε και απολυμάνετε τα σαλατικά σας, αγοράστε έτοιμες σαλάτες: Είναι πλυμένες και απολυμασμένες καλύτερα από την μέση οικιακή σαλάτα. Ο λόγος είναι απλός; Μόνον έτσι διατηρούνται αρκετά. Έχετε προσπαθήσει να κρατήσετε στο ψυγείο κομμένη σαλάτα για δεύτερη ή τρίτη μέρα; Είδατε πώς χαλάει;

© Άρης Παπαχρήστου  – Επιτρέπεται η αναδημοσίευση εφ’ όσον αναφέρεται η πηγή: hortis.info