Μικρολαχανικά

Τα μικρολαχανικά (microgreens) είναι πολύ νεαρά φυτά λαχανικών, σε ένα ενδιάμεσο στάδιο μεταξύ των φύτρων και των baby λαχανικών. Αναλόγως του είδους και του σταδίου αναπτύξεως, έχουν διάφορες γεύσεις από ήπια μέχρι αρκετά πιπεράτη.

Άρχισαν να χρησιμοποιούνται την δεκαετία του 90 στις ΗΠΑ από τα καλά εστιατόρια για διακόσμηση των πιάτων, αλλά και σαν γευστικοί συντελεστές. Η πιπεράτη γεύση μπορεί να δώσει μια πολύ καλή νότα σε μια σαλάτα μαρουλιού ή σε ένα σάντουιτς. Πλέον, στον βαθμό που είναι διαθέσιμα στην αγορά, έχει επεκταθεί πολύ η χρήση τους. Είναι πολύ συνηθισμένο να τα βρίσκει κάποιος σε ένα σάντουιτς που αγοράζει στον δρόμο.

Διαδεδομένα είναι μικρολαχανικά από λάχανο, ραπανάκι, παντζάρι, βασιλικό, ακόμα και αρακά. Μεταμορφώνουν ένα απλό πιάτο σε κάτι πιο σπουδαίο και ελκυστικό.

Μικρολαχανικά, φύτρες και φύλλα baby

Μικρολαχανικά

Τα μικρολαχανικά αποτελούνται από τον βλαστό, τις κοτυληδόνες και, συνήθως, το πρώτο ζευγάρι πραγματικών φύλλων που μόλις έχει αρχίσει να εκπτύσσεται.

Η γεύση τους είναι αρκετά έως πολύ διαφορετική από την γεύση των λαχανικών από τον μανάβη, όπως τα γνωρίζουμε. Θρεπτικά, ανά γραμμάριο περιέχουν πολύ περισσότερες βιταμίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες από τα αντίστοιχα ώριμα λαχανικά.

Η καλλιέργειά τους περιγράφεται πιο κάτω.

Φύτρες

Οι φύτρες είναι σπόροι που μόλις έχουν αρχίσει να φυτρώνουν και καταναλώνονται στο στάδιο που έχει εκπτυχθεί ο βλαστός, αλλά όχι οι κοτυληδόνες, οι οποίες μόλις φαίνονται.

Η γεύση τους δεν έχει καμιά σχέση με τα αντίστοιχα λαχανικά. Μερικές φορές, προέρχονται από σπόρους φυτών που δεν βρίσκονται στο διαιτολόγιό μας, όπως η μηδική.

Η καλλιέργειά τους γίνεται χωρίς έδαφος, μόνον με νερό, σε συνθήκες κατά το δυνατόν άσηπτες.

Φύλλα baby

Τα φύλλα baby είναι νεαρά πραγματικά φύλλα λαχανικών που είναι ακόμα μικρά και δεν έχουν πάρει το πλήρες τυπικό μέγεθος.

Η γεύση τους είναι σχεδόν ίδια με των κανονικών αντίστοιχων ώριμων λαχανικών, απλώς η υφή τους είναι πολύ πιο τρυφερή.

Καλλιεργούνται στο έδαφος, στην ύπαιθρο ή στο θερμοκήπιο.

Καλλιέργεια μικρολαχανικών

Τα μικρολαχανικά καλλιεργούνται σε δίσκους ή ταψιά που έχουν τρύπες για να στραγγίζουν. Σαν υπόστρωμα, χρησιμοποιείται μίγμα τύρφης και περλίτη. Πάνω από το μίγμα αυτό, σπέρνουμε πολύ πυκνά τους σπόρους και σκεπάζουμε ελαφρά με βερμικουλίτη.

Συνήθως, θα χρειασθεί να κάνουμε μερικά πειράματα για να δούμε πιο μίγμα τύρφης είναι κατάλληλο ή καλύτερο.

Θέλει πολύ προσοχή με την επιλογή των ειδών που θα σπείρουμε. Μη θεωρήσετε ότι επειδή τρώμε ένα λαχανικό, αυτό είναι κατάλληλο για μικρολαχανικά. Πχ η τομάτα ή η μελιτζάνα δίνουν δηλητηριώδη μικρολαχανικά και απαγορεύεται να χρησιμοποιηθούν γι αυτόν τον σκοπό. Συμβουλευτείτε τον γεωπόνο σας ή ρωτήστε μας για το λαχανικό που σας ενδιαφέρει.

Επίσης, για να προμηθευτούμε σπόρο, δεν πάμε στο γεωπονικό κατάστημα και ζητάμε σπόρο από αυτόν που σπέρνουμε στα χωράφια μας. Οι κοινοί σπόροι είναι επενδυμένοι με φυτοφάρμακα για να μη χαλάνε στο χωράφι. Επειδή, όμως, τα μικρολαχανικά ετοιμάζονται πολύ γρήγορα και σε περιορισμένο χώρο, αυτά τα φυτοφάρμακα θα καταλήξουν στο πιάτο σας! Αν δεν βρείτε ειδικούς σπόρους, αγοράστε βιολογικούς.

Όταν καλλιεργούμε μικρολαχανικά επαγγελματικά, πρέπει να προσέχουμε τις συνθήκες υγιεινής παραγωγής: τα μικρολαχανικά είναι τρόφιμο που θα καταναλωθεί με λίγο ή ελάχιστο πλύσιμο. Δεν είναι λαχανικά του αγρού. Πρέπει, λοιπόν να πλένουμε τα χέρια και τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε, ενώ το νερό που ποτίζουμε πρέπει να είναι πόσιμο.

Η καλλιέργεια μικρολαχανικών, κατά τα άλλα, είναι μία εύκολη καλλιέργεια που μπορεί να γίνει με ελάχιστο ή περισσότερο εξοπλισμό. Ενδείκνυται για καλλιέργεια σε μικρούς χώρους, όπως μικρά θερμοκήπια, βεράντες ή άλλους μικρούς προστατευμένους από τον άνεμο και την βροχή φωτεινούς χώρους. Εάν σας ενδιαφέρει επικοινωνήστε μαζί μας στο email: [email protected].

Συλλογή και Πώληση Μικρολαχανικών

Τα μικρολαχανικά συνήθως κόβονται λίγο πάνω από το έδαφος με ένα κοφτερό μαχαίρι, χωρίς δόντια και τοποθετούνται πολύ προσεκτικά στην συσκευασία πωλήσεως. Απαραιτήτως, όπως τονίσαμε πριν, τηρούμε συνθήκες υγιεινής, ίδιες με την κουζίνα μας: έχουμε πλύνει πριν τα χέρια, δεν συλλέγουμε αν είμαστε ασθενείς κλπ

Τα μικρολαχανικά, τα συλλέγουμε όταν είναι καλά ποτισμένα, διότι στεγνώνουν πολύ εύκολα. Μετά την συλλογή δεν τα πλένουμε, διότι θα χαλάσουν με την υγρασία.

Οι συσκευασίες πρέπει να είναι των 50 ή 100 γραμμαρίων. Τα εκατό γραμμάρια είναι πολύ καλή ποσότητα και διαρκεί πολύ. Γι αυτό, μη σας φαίνεται εξωφρενική μία λιανική τιμή της τάξης των 3€ (30€/kg).

Παραγωγή Μικρολαχανικών στο Σπίτι

Καθώς στη αγορά, ακόμα, δεν είναι εύκολο να βρείτε μικρολαχανικά, θα σας περιγράψω πόσο εύκολα μπορείτε να φτιάξετε στο σπίτι στην βεράντα σας.

Για την παραγωγή σπίτι μου, προμηθεύτηκα πλαστικούς δίσκους από την αγορά, διαστάσεων 45×35 cm χαμηλούς. Μπορείτε να προμηθευτείτε και δίσκους άλλων διαστάσεων, αρκεί να προσαρμόσετε την ποσότητα του σπόρου. Οι δίσκοι πρέπει να έχουν τρύπες για να στραγγίζουν. Αλλιώς, ανοίξτε εσείς τρύπες.
Γεμίστε τους δίσκους με 1,5 έως 2 δάχτυλα από το μίγμα τύρφης και πατήστε το να ισώσει και να συμπιεσθεί ελαφρά. Χρησιμοποίησα έτοιμο μίγμα τύρφης Pokon Universal. Είναι λίγο ακριβότερο από διάφορες τύρφες του εμπορίου, αλλά εγγυάται την επιτυχία. Εναλλακτικώς, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μία άλλη εξαιρετική τύρφη, την Hako Universal. Ποτίστε καλά με πολύ φίνο ποτιστήρι, σε απαλή βροχή.

Μετά, απλώστε τον σπόρο, πυκνά και ομοιόμορφα επάνω. Για τον δίσκο που σας ανέφερα χρησιμοποίησα 25 γραμμάρια σπόρο από ραπανάκι βιολογικό Saxa 2. (προσοχή: αν δεν χρησιμοποιήσετε βιολογικό σπόρο, ζητείστε σπόρο χωρίς επικάλυψη με φυτοφάρμακα )

Στην συνέχεια, σκεπάζετε απαλά με λίγο βερμικουλίτη. Ας μη καλυφθεί πλήρως ο σπόρος: αρκεί να γεμίζει τις τρύπες ανάμεσα στους σπόρους για να διατηρείται η υγρασία.

Σκεπάστε τον δίσκο με ένα αλουμινόχαρτο και βάλτε τον σε ένα προστατευμένο μέρος χωρίς να πέφτει πάνω του ο ήλιος.

Σε 3-4 μέρες, θα δείτε ότι τα ραπανάκια έχουν φυτρώσει. Βάζετε τον δίσκο σε ένα φωτεινό μέρος, κατά προτίμηση να μη το χτυπάει ο ήλιος, ειδικώς το καλοκαίρι.

Ποτίζετε όταν χρειάζεται. Αν τα φυτά σας μείνουν απότιστα και πέσουν, μη φοβηθείτε: ποτίστε τα και θα ξανασηκωθούν.

Σε 10-14 μέρες, θα είναι έτοιμα για συλλογή. Μπορείτε να αρχίσετε σταδιακή συλλογή από νωρίς. Έτσι θα καταλάβετε και την εξέλιξη της γεύσης από ήπια σε πιο καυτερή.

© 2017 Άρης Παπαχρήστου – Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με link προς το Hortis.info