Καλλιεργώ Σελινόριζα

Εισαγωγή

Οι σύγχρονες διαιτητικές ανάγκες έχουν προωθήσει πολύ την κατανάλωση της σελινόριζας. Η σελινόριζα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ωμή σε σαλάτες ή βραστή σαν πουρές ή βραστή σαλάτα. Το καλό με την σελινόριζα είναι ότι έχει ελάχιστες θερμίδες, 27 kcal / 100 g, καθώς και ελάχιστους υδατάνθρακες. Καταλαβαίνετε το πλεονέκτημα της ως πουρές στην θέση του πουρέ πατάτας.

Η Σελινόριζα

Η σελινόριζα χρειάζεται πολύ χρόνο για να μεγαλώσει. Κάπου 150 μέρες από την μεταφύτευση.

Καθώς είναι ευαίσθητη στο ζεστό και ξηρό καλοκαίρι, στην Ελλάδα καλλιεργείται σαν φθινοπωρινή καλλιέργεια. Σε δροσερά σημεία, θα μπορούσε να φυτευθεί την άνοιξη όταν ζεστάνει ο καιρός, χωρίς μεγάλο κίνδυνο να ξεβλαστώσει.

Καθώς είναι διετές φυτό, αν φυτευθεί στις αρχές του χρόνου, θα πάει για ξεβλάστωμα όταν ζεστάνει ο καιρός. Όταν φυτευθεί στην ύπαιθρο, αρκεί να εκτεθεί 10 μέρες σε θερμοκρασίες κάτω των 7 ^oC για να πάρει σήμα ότι πέρασε ο πρώτος χρόνος και να ετοιμασθεί για ανθοφορία (ξεβλάστωμα). Όλη η ενέργεια θα πάει στην ανθοφορία και όχι στον σχηματισμό ρίζας.

Έδαφος

Ένα σημείο που χρειάζεται προσοχή είναι το έδαφος και η υγρασία. Οι πρόγονοι τόσο της σελινόριζας, όσο και του σέλινου, μεγάλωναν σε ελώδη εδάφη. Γι αυτό, θέλουν εδάφη με πολύ οργανική ουσία και καλά ποτισμένα, αλλά και στραγγερά.

Η σελινόριζα ευνοείται από pH μεταξύ 6 και 7. Επίσης, δεν της αρέσει το πολύ ασβέστιο, πράγμα κακό για την Ελλάδα με τα πολλά ασβεστολιθικά εδάφη. Αν πάντως, μπορείτε να καλλιεργήσετε σέλινο, η καλλιέργεια της σελινόριζας θα είναι πιο εύκολη.

Αν προσθέσετε στο έδαφος αρκετή, καλά χωνεμένη, κοπριά ή/και φυτόχωμα, θα μπορέσετε να πιο εύκολα να πετύχετε τις ιδανικές συνθήκες. Επίσης, η εδαφοκάλυψη, είτε με εδαφοΰφασμα, είτε με άχυρο θα βοηθήσει πολύ, ειδικώς πριν ακόμα δροσίσει για τα καλά ο καιρός.

Το χωράφι, όπου θα την καλλιεργήσετε, καλό θα είναι να είναι ηλιόλουστο, αν και ανέχεται και λίγες ώρες με σκιά.

Καλλιέργεια

Την σελινόριζα, την φυτεύουμε σε αποστάσεις 35 x 35 έως 45 x 45 cm. Όσο πιο αραιά την φυτεύσετε, τόσο πιο μεγάλη θα γίνει (αν οι υπόλοιπες συνθήκες την ευνοήσουν).

Όπως, τονίσαμε παραπάνω, η σελινόριζα δεν πρέπει να μείνει από νερό.

Αν θέλουμε καλής ποιότητας παραγωγή, θα πρέπει να περάσουμε μερικές φορές το χωράφι και να αφαιρέσουμε μερικά από τα πιο κάτω φύλλα, που βγαίνουν λοξά. Προσοχή μη το παρακάνουμε! Δεν θα έχει αρκετό φύλλωμα για να φωτοσυνθέσει.

Μερικοί παραγωγοί βρίσκουν καλό να παραχώνουν λίγο την ρίζα, καθώς μεγαλώνει. Θεωρούν ότι έτσι γίνεται μεγαλύτερη και καλύτερη.

Λίπανση

Η σελινόριζα, όπως και το σέλινο, χρειάζονται αρκετή λίπανση.  Είναι φυτά ευαίσθητα στις ελλείψεις μαγνησίου και βορίου, αλλά και στην παρουσία υψηλών ποσοτήτων ασβεστίου. Έχει αποδειχθεί ότι η παραγωγή μπορεί από 5,5 τόνους το στρέμμα σε έδαφος με 15,8% ανθρακικό ασβέστιο, να ανέλθει στους 10,5 τόνους όταν το ανθρακικό ασβέστιο περιορίζεται στο 1,8%. Ιδανικώς, το ανθρακικό ασβέστιο πρέπει να είναι μέχρι 5%.

Πριν την φύτευση:

Αναλόγως με το έδαφος και τις οδηγίες του τεχνικού μας συμβούλου, ενσωματώνουμε στο στρέμμα τα ακόλουθα:

• 4 τόνους χωνεμένη αγελαδίσια κοπριά.
• 10-20 μονάδες Αζώτου, προτιμότερο ως θειική αμμωνία
• 13-15 μονάδες Φωσφόρου
• 20 μονάδες Καλίου, προτιμότερο ως χλωριούχο κάλιο (έχει αποδειχθεί ότι το χλώριο ευνοεί την απόδοση)
• 1,5-2 μονάδες Μαγνησίου

Στην διάρκεια της καλλιέργειας:

Κάνουμε δύο εφαρμογές με 10 μονάδες Αζώτου με την μορφή Νιτρικής Αμμωνίας.

Αν παρουσιασθεί τροφοπενία μαγνησίου, πολλές φορές αυτό οφείλεται στην μεγάλη περιεκτικότητα του εδάφους σε ασβέστιο ή σε μεγάλη καλιούχο λίπανση. Η λύση είναι προληπτικό ράντισμα με 1,2 kg θειικό μαγνήσιο στα 100 λίτρα.

Κάποιοι καλλιεργητές έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα με ραντίσματα στην παραπάνω δοσολογία κάθε 15 μέρες.

Η σελινόριζα, όπως και το σέλινο, είναι πολύ ευαίσθητη στην έλλειψη βορίου. Τα συμπτώματα είναι: σκληρά και λίγα φύλλα, καθώς και πιο μικρές και καφετιές ρίζες. Όμως, τα συμπτώματα αυτά μπορεί να οφείλονται και σε άλλους παράγοντες.

Ο καλός καλλιεργητής θα εντάξει στην καλλιέργεια και διαφυλλική εφαρμογή/ές βόρακα, συμφώνως με τις οδηγίες του τεχνικού του συμβούλου.

Συλλογή

Αν και η σελινόριζα μπορεί να συλλεχθεί ακόμα μικρή, από περίπου τις 90 μέρες, δεν το συνιστώ. Και μικρότερη τιμή το κιλό θα πιάσει, αλλά και πολύ λιγότερη παραγωγή στο στρέμμα θα δώσει.

Όπως και με πολλά άλλα λαχανικά, η γεύση της σελινόριζας βελτιώνεται αρκετά αν την πιάσουν στο χωράφι 1-2 μικροί παγετοί. Τότε μετατρέπει το άμυλο σε σάκχαρα και αποκτά πολύ πιο γλυκιά γεύση. Έτσι, αν την έχουμε φυτεύσει Σεπτέμβριο, τον Ιανουάριο θα μπορούσαμε να περιμένουμε, αναλόγως με την περιοχή μας, τους πρώτους παγετούς για να την μαζέψουμε.

Όταν την μαζέψουμε από το χωράφι, η σελινόριζα έχει μάλλον θλιβερή εμφάνιση. Κόβουμε τα φύλλα, αφήνοντας 3-4 εκατοστά από τα βλαστάρια. (Τα φύλλα, ειδικώς τα νεότερα, μπορούμε να τα διαθέσουμε σαν σέλινο). Κόβουμε και τις ρίζες. Μετά με πίεση από το λάστιχο, καθαρίζουμε την σελινόριζα από τις λάσπες. Την αφήνουμε να στεγνώσει και μετά την συσκευάζουμε.

Συντήρηση

Η σελινόριζα διατηρείται αρκετά στην ψύξη, στους 1 έως 4 ^oC με πολλή υγρασία (>95%). Σε καλές συνθήκες, μπορεί να διατηρηθεί μερικούς μήνες.

Ασθένειες και Εχθροί

Η σημαντικότερη ασθένεια της σελινόριζας είναι η σεπτόρια. Η σεπτόρια εμφανίζεται ως κύκλοι στα φύλλα που ξεραίνονται και γίνονται λεπτοί σαν χαρτί. Η αρρώστια ευνοείται από πολύ υγρασία και θερμοκρασίες άνω των 21 ^oC. Δεν προχωρά όταν οι θερμοκρασίες παραμένουν κάτω των 13 ^oC.

Απαιτεί ραντίσματα κάθε 14 μέρες ή πυκνότερα, αν βρέχει και το φύλλωμα μένει υγρό. Βασισθείτε σε χαλκούχα προστατευτικά ραντίσματα, ενώ όταν είναι μεγάλη η πίεση της αρρώστιας χρησιμοποιείστε εναλλάξ με αυτά, ένα σκεύασμα αζοξιστροβίνης (azoxystrobin) που είναι το μόνο εγκεκριμένο φάρμακο. (Τελευταίος ψεκασμός 14 ημέρες προ της συλλογής.)

Η πρόληψη είναι ίσως η καλύτερη αντιμετώπιση της σεπτόριας. Γι αυτό:

1. Αγοράζετε σπορόφυτα από καλό φυτώριο που εγγυάται τα φυτά να είναι ελεύθερα από σεπτόρια.
2. Φροντίστε να υπάρχει αρκετή απόσταση ανάμεσα στα φυτά και να μη πνίγονται από τα ζιζάνια, ώστε να αερίζονται καλά.
3. Αποφεύγετε το πότισμα με τεχνητή βροχή.
4. Ενσωματώστε αμέσως τα υπολείμματα της καλλιέργειας και μη τα αφήνετε να σαπίζουν στην επιφάνεια.
5. Εφαρμόστε τουλάχιστον 3ετή αμειψισπορά χωρίς σέλινο ή μαϊντανό.

Τα παραπάνω προληπτικά μέτρα, καθώς και οι ψεκασμοί με χαλκούχα, βοηθούν και στην πρόληψη των άλλων δύο, λιγότερο σημαντικών, εχθρών του σέλινου: της κερκόσπορας και της ψευδομονάδας.

Εργασία:

Η εργασία που απαιτείται για την σελινόριζα είναι ανάλογη με αυτήν που απαιτείται για τα λάχανα συν την εργασία για το ξεφύλλισμα και το παράχωμα, αν κάνουμε. Το καθάρισμα και η συσκευασία μετά την συλλογή, απαιτούν και αυτά επί πλέον εργασία.

Σύνοψη: